Het Imposter Syndroom, ook wel oplichterssyndroom of bedriegerssyndroom genoemd, komt er eigenlijk op neer dat je jezelf en je eigen talenten en kwaliteiten naar beneden haalt. Dat je succes gebaseerd is op geluk of toeval. Dat je altijd het gevoel hebt dat je ieder moment door de mand kan vallen. Dat je niet competent genoeg bent en anderen beter en intelligenter zijn.
Met als gevolg angst, druk, stress, zelftwijfel, uitstelgedrag of juist overdreven voorbereiding. Ieder moment kun je immers ontmaskerd worden als ‘bedrieger’.
Het Imposter Syndroom
Het Imposter Syndroom. Had je hier wel eens eerder over gehoord? Grote kans van niet. Het is ook niet echt een ‘ziekte’ of ‘aandoening’ in de traditionele zin van het woord, maar meer een verzameling persoonlijkheidskenmerken of karaktertrekken. En grote kans dat je wel wat van de kenmerken zult herkennen die hierboven beschreven staan 🙂
Hoeveel complimenten je ook krijgt voor je werk, hoeveel opleidingen je ook doet en hoeveel diploma’s je ook op zak hebt, er is altijd dat stemmetje in je hoofd dat blijft zeuren. Dat je niet goed genoeg bent en dat je ieder moment door de mand kunt vallen. Het is je eigenlijk een raadsel waarom dat nog niet eerder gebeurd is: wat weet en wat kan ik nou eigenlijk helemaal? En kan niet iedereen wat ik kan en weet?
Het Imposter Syndroom is inderdaad een bedrieger, maar vooral een bedrieger van jezelf. Van je eigen talenten en competenties. Misschien denk je en verwacht je dat het Imposter Syndroom een euvel is wat vooral bij laagopgeleide vrouwen met weinig zelfvertrouwen voortkomt, maar het is juist precies omgekeerd. Veel hoogopgeleide vrouwen (en mannen!) die succesvol zijn in wat ze doen, zijn erg gevoelig voor het bedriegers- of Imposter Syndroom.
Uit onderzoek van Psychologie Magazine onder 1500 lezers en volgers blijkt dat 24% vaak last heeft van het gevoel de boel te bedriegen. Hoe hoger opgeleid, hoe sterker de imposter-gevoelens. Intelligente mensen die van nature een laag zelfvertrouwen hebben, vaak twijfelen aan zichzelf en onverzadigbaar perfectionistisch zijn lopen een hoger risico. Helemaal als ze ouders hebben die prestatiegericht of overbeschermend zijn of veel controle uitoefenen.
Perfectionisme
Perfectionisme, the bastard, daar hebben we ‘m weer 🙂
Laatst schreef ik een stukje over perfectionisme op Facebook: “Perfectionisme is angst op hoge hakken en in een bontjas die doet alsof ze elegant is, terwijl ze ze eigenlijk doodsbang is. Omdat onder dat glanzende fineer, perfectionisme niets meer is dan een diepe existentiële angst die steeds weer zegt: ‘Ik ben niet genoeg en ik zal dat nooit zijn.”
Ik las bovenstaande van Elisabeth Gilbert, wat een heerlijke uitspraak! Ze noemt perfectionisme een ‘sociaal geaccepteerde vorm van zelfhaat’. Ze heeft haar hele leven al last van perfectionisme. Perfectionisme komt voort uit onzekerheid. De angst niet goed genoeg te zijn of niet goed genoeg gevonden te worden.
‘Wat ik kan, kan toch iedereen…’
Een echte perfectionist, met bijvoorbeeld een creatieve drang om te schrijven, te schilderen of bijvoorbeeld om een eigen bedrijf te starten, loopt het risico het niet eens te proberen. Omdat je zoveel reden hebt waardoor je denkt dat het toch niet zal lukken. Dat je toch niets in te brengen hebt.
Mensen met het Imposter Syndroom proberen en doen het vaak wel, sterker nog, ze ‘over doen’. Ze leveren meer dan ze moeten leveren en bereiden door hun angst voor mislukking datgene wat ze moeten doen zo minutieus voor, dat er geen enkele ruimte voor mislukking is. Dat dit ten koste gaat van henzelf en dat de bijbehorende stress en spanning zijn weerslag heeft op de mentale gezondheid van de persoon in kwestie, zal niet echt als een verrassing komen.
Mensen met het Imposter Syndroom hebben namelijk een veel grotere kans om in een burn out terecht te komen dan anderen. Te hard werken, te veel onzekerheid, te veel stress; een giftige cocktail. Overigens is het omgekeerde bij het Imposter Syndroom ook mogelijk. Dat men afhaakt. Je zit vol talenten en kwaliteiten, maar om exact dezelfde redenen als hiervoor beschreven gebruik je deze niet. Zodat je blijft hangen in iets wat (zwaar) onder je niveau is.
Met hetzelfde gevaar op een burn out als gevolg. Energie moet stromen. Als je jezelf niet uitdrukt en ervaart zoals dat bij jou hoort, dan blaas je op (zie ook bore-out).
Twijfel en angst
Twijfel en angst liggen ten grondslag aan het Imposter Syndroom. I
Gebrek aan zelfvertrouwen en letterlijk een gebrek aan eigen-waarde brengen je niets. Nada. Niente.
Je bent goed zoals je bent. Accepteer jezelf en kom die shit uit je verleden onder ogen als dat je op de leeftijd die je nu hebt nog steeds tegenhoudt. Jij bent toch ook toe en hebt toch ook recht op je levensgeluk?
